Het grote uilskuiken

Maandag 18 mei ben ik met de uilenwerkgroep meegegaan om het legselgrootte vast te stellen. Dit betekent dat we gingen kijken hoeveel eieren of uilskuikens er aanwezig zijn in de nestkasten. Deze informatie wordt doorgegeven aan de personen die de uilen later komen ringen. Het was een erg leuk dag waarbij we veel jonge uilen konden aanschouwen.

De dag begon om 10:00 uur met een kop koffie en een koek. Terwijl we onze koffie dronken werd er besproken hoe we te werk gingen. Normaal gesproken zouden we met zijn drieën met één auto gaan, maar vanwege het coronavirus is dat niet verstandig. Daarom besloten we dat één iemand met de auto ging en de rest (ik en een medelid) op de fiets gingen. De auto was nodig er ging namelijk een ladder mee en dit gaat erg lastig op de fiets.

We besloten de helft van de nestkasten deze maandag te controleren, dit zijn ongeveer twintig kasten. Deze kasten hangen verspreid in de omgeving, ze hangen vaak bij een boer op het erf of in een tuin. Eenmaal aangekomen bij de kast word er een ladder gebruikt om naar de kast toe te klimmen. Even zachtjes kloppen op de kast zodat de uil weet dat je er aan komt. Vervolgens open je de kast en kijk je hoeveel uilskuikens, eieren, prooidieren of eventueel andere dieren aanwezig zijn in de kast. Soms maak je snel een foto om daarna de kast weer te sluiten, zodat de uil rustig verder kan broeden.

In de kasten komen we niet alleen uilen tegen, soms zijn ze bezet door andere dieren. Zo hebben we een nest van, waarschijnlijk, een eekhoorn gevonden en sommige kasten waren bewoont door een andere vogel dan een uil. De soorten die wij hebben waargenomen zijn: kauwen, koolmezen en holenduiven.

Soms vinden we in de kast ook een voedselvoorraad of resten van prooien. Dit hebben we voornamelijk waargenomen in de kast van de steenuil. De meest bijzondere voedselvoorraad die ik ooit heb gezien? Een aantal jonge merels. Ik had namelijk niet verwacht dat steenuilen hierop zouden jagen. Andere dieren die we vaak waarnamen zijn de schilden van meikevers en verschillende soorten muizen.

Als er uilskuikens aanwezig zijn probeer je de leeftijd ervan in te schatten. Bij het bepalen van de leeftijd is er iets wat me nog lang bij zal blijven. Ik was een kerkuilenkast aan het controleren. Normaliter als je klopt schiet de kerkuil uit de kast en keert ze later terug. Dus ik keek in de kast en zag, dacht ik, een groot uilskuiken. Maar opeens begon dit grote kuiken te fladderen en te krijsen, ik schrok hier erg van. Wat bleek nu, het was de moeder die op haar nest bleef zitten terwijl ik de kast open deed. Toen de moeder tijdelijk haar nestkast verliet, zag ik dat er vier piepkleine uilskuikens in de kast liggen.

Uiteraard is er een kans dat de uilen verstoort worden bij deze controle. Als je verstoring wilt uitsluiten moet je afzien van de controle en niet in de nestkasten kijken. Het nadeel hiervan is dat je geringe informatie krijgt over de steenuil en kerkuil. Goede, betrouwbare informatie is een belangrijke sleutel in het beschermen van uilen. Om de verstoring zo min mogelijk te houden worden de kasten zo min mogelijk bezocht. Ze worden eenmaal bezocht om de grootte van het legsel te bepalen en eenmaal om de uilskuikens te ringen. De laatste keer is in het najaar, dan wordt er onderhoud verricht aan de uilenkasten.

Geschreven door: Bastiaan van Gemert

Bastiaan van Gemert is een enthousiaste jongen die van kinds af aan al natuurfotograaf wilde worden. Hij vindt het daarom ook erg leuk om zijn verhalen en foto’s met iedereen te delen. Met zijn beelden en verhalen wil hij laten zien hoe bijzonder en mooi de natuur is.