Hyena’s en pinguïns op de Sint-Pieter

Eind juli trok een deel van het BioBelevenis-team richting het zuiden des lands. Aangevuld met nog een stelletje natuurfanaten zouden we een lang weekendje gaan kamperen in Zuid-Limburg. Een camping langs de Geul was de bestemming en ons verblijf zou in het teken staan van zoveel mogelijk verschillende plant- en diersoorten zoeken. Limburg kent namelijk een uniek landschap van heuvelige kalkgraslanden en uitgegraven steengroeves. Uniek landschap betekent ook unieke soorten en dus keken we onze ogen uit. Het avontuur begon aan de voet van de Sint-Pietersberg. Daar vonden we zeldzame planten zoals kalketrip en zagen we kleurrijke insecten zoals de blauwvleugelsprinkhaan.

Tijdens onze soortenjacht stuitten we op een ‘medejager’. Zoals dat dan gaat deel je wat waarnemingen en wenssoortjes met elkaar. Deze man vertelde ons ook dat hij die avond nachtvlinders zou gaan zoeken op de top van de Sint-Pietersberg. Dat is bijzonder omdat je niet zonder toestemming zomaar in het donker een natuurgebied in mag. Zijn planning wekte onze interesse en dat bleef niet onopgemerkt bij de man. De pret in onze jonge biologenoogjes deed hem vast bezwijken en voor we het wisten was er een voorzichtig plannetje om die avond met de mottenman mee te gaan. We moesten nog wel eventjes afwachten of de organisator van die nachtvlinderavond het wel goed vond dat er ineens zes jongens bij kwamen kijken. Na een gezamenlijke wandeling scheidden onze wegen en zouden we die avond nog te horen krijgen of we welkom waren.

We reden over de heuvelige weggetjes terug naar de camping om op een klein gaspitje groentewraps te bereiden. We hadden het culinaire hoogstandje nog maar net naar binnen gewerkt toen het bericht kwam dat we welkom waren op de berg vanavond. Snel veegden we de BBQ-saus uit onze mondhoeken en pakten onze camera’s. Vrijwel direct vertrokken we naar het afgesproken verzamelpunt. Uiteindelijk waren we met zo’n tien man bij elkaar die allemaal stonden te popelen om te gaan. Het zou daarentegen nog spannend worden, want er ging maar een simpel bergweggetje naar boven. Het was ook nog maar de vraag of de heftige overstromingen eerder die week de weg niet ontoegankelijk hadden gemaakt.

Met gezonde spanning vervolgden we in colonne de route. We openden een slagboompje waardoor we met de auto aan de voet van de berg kwamen. Rustig reden we al cirkelend steeds verder omhoog. Het eerste deel was goed te doen, maar hogerop werd het pad smaller en leek het in het schijnsel van de koplampen steeds meer op een woeste jungle. Scherpe bochten op losse kiezelgrond maakten het een waar avontuur om boven te komen. De tocht, die voelde als een uur maar in werkelijkheid slechts een kwartiertje geduurd zal hebben, eindigde op het hoogste punt van de Sint-Pietersberg. Vanaf hier keken we, tussen de bomen door, naar Maastricht en België.

Nachtvlinderen gebeurt met behulp van licht, waarmee je de nachtvlinders naar een laken of bak lokt. Je kunt ze dan vervolgens rustig bekijken en op naam brengen. Ik nachtvlinder geregeld in de tuin, gewoon in een dorpje, en had dan geluk als er aan het eind van de avond een tiental nachtvlinders waren geweest. Nachtvlinderen in een natuurgebied is van een heel ander kaliber en met een beetje geluk ziet het laken zwart van de insecten.

De opzet was niet onserieus: er werden vijf lakens en vier vallen neergezet. En dan begint het lange wachten tot de eerste nachtvlinders worden aangetrokken door de felle lampen die de omgeving verlichten. Ons geduld werd gelukkig niet lang op de proef gesteld want vrijwel direct zat er een grote populierenpijlstaart op het laken.

De uren verstreken, de lakens raakten bezaaid met nachtvlinders en de soortenlijst groeide enorm. Een avondje nachtvlinderen doet je altijd weer verbazen over de diversiteit en pracht van soorten. Bruin cilindervormig, plat zwartwit gestipt, klein zilvergroen of groot roodroze. Nachtvlinders zijn er werkelijk in alle combinaties. Ook de namen van soorten doen je soms verbazen. Sommige namen zijn heel beschrijvend: het kanariepietje is knalgeel en de peper en zoutvlinder is zwartwit (of witzwart). Andere namen zijn weer verwarrend en soms zelfs angstaanjagend, zoals het pinguintje en de hyena. En nee, het ging dus niet om tropische beesten in de bergen van Zuid-Limburg, maar om harige nachtvlinders op een laken.

De zon zou over een paar uurtjes alweer opkomen als we besluiten de lampen uit te doen. Na een hoogtepunt waarop de lakens gigantisch volzitten zakt de temperatuur en ook de hoeveelheid nachtvlinders. De lampen gaan uit en de nachtvlinders vliegen weer het struikgewas in. Wij stappen  in de auto en laten de top van deze grote heuvel weer boven ons. We slingeren over het bergweggetje naar beneden en geven de rust terug aan de nacht. Eenmaal bij de camping kruipen, we, met een roepende bosuil op de achtergrond, in onze slaapzak. Zodra het zonnetje gaat schijnen is het weer tijd voor de lichtversie van nachtvlinderen: op zoek naar dagvlinders. 

Meer verhalen?