Stralende dag met een climax

Een prachtige dag met bijzondere waarnemingen en een leuke surprise zorgde ervoor dat ik aan het einde van de dag mijn geluk niet op kon. Een échte biobelevenis om je vingers bij af te likken.

Lief natuurdagboek,

Een tijdje terug werd er op waarneming.nl een bijzondere soort korstmos gemeld bij de Rozendaalse heide. Een groot heidegebied tussen Arnhem en Rozendaal in en waar ik een halfuurtje vandaan woon. Het ging hier namelijk om het peruviaans schildmos. Een korstmos dat in Nederland incidenteel voorkomt. Door deze waarneming werd ik getriggerd om er eens een bezoekje te brengen. Een dag later pakte ik vroeg op de dag mijn fiets om deze bijzondere soort eens van dichtbij te zien. Het was die dag heerlijk warm dus ik kon gelijk van de zon genieten en de nodige vitamine D meepakken.

Na ongeveer een halfuurtje gefietst te hebben kwam ik aan op de locatie. Met mijn mobiel in de hand waarop de exacte locatie stond, trof ik een aantal stenen aan. Grote keien met allemaal kleine stenen er bovenop gelegd waar men iets had opgeschreven. Het bleek een soort monument te zijn wat een bord dat erbij stond al verraadde. Het viel me gelijk op dat de meeste stenen die er lagen van graniet waren. Over het algemeen een zure steen, basenarm en interessant voor soorten mossen en korstmossen die gedijen op dit type substraat. Het peruviaans schildmos had ik al snel gevonden en de nodige foto’s van gemaakt. Ik vermoedde dat er meer zeldzame soorten op de stenen groeide. Dat kon niet anders en al snel had ik ook het zonnetjesschildmos te pakken dat aan de zonkant groeide van dezelfde steen waarop het peruviaans schildmos zat. Na deze korstmossen volgden nog wat andere zeldzaamheden en soorten die kenmerkend zijn voor dit substraat op meerdere stenen. Maar wat de dag nog interessanter maakte was een op het eerste oog onbekend mosje dat ik aantrof op een andere granietsteen. Een paar plukjes groene, langgesteelde mossen groeiden verspreid op de steen. Dit had ik nog nooit eerder gezien en dacht gelijk aan iets zeldzaams. Van het betreffende mosje heb ik gelijk foto’s gemaakt en ingevoerd als ‘mos onbekend’ op waarneming.nl. Hier kreeg ik later een reactie op van een mossenexpert dat de foto’s helaas niet voldoende scherp waren om de soort een naam te geven. Hij stelde voor om wat materiaal te verzamelen en op te sturen voor microscopisch onderzoek. Zodoende ben ik later terug naar de plek gefietst om wat materiaal te verzamelen en heb dit dezelfde dag nog verstuurd. Was erg benieuwd wat het zou kunnen zijn. Eén ding wat ik wél wist is dat de stenen aangevoerd zijn en dus in het verleden ergens vandaan zijn gehaald.

Na een week van opsturen kreeg ik bericht dat het zou gaan om stenen uit Peru en dat er al eerder mensen op de desbetreffende plek zijn geweest. Dat verklaart ook gelijk de aanwezigheid van het peruviaans schildmos. Het zou gaan om het zéér zeldzame recht granietmos. Dit werd echter een paar weken later weer teruggedraaid na overleg met een andere mossenexpert, aangezien de mossen wellicht al op de steen groeiden voordat ze hier naar Nederland kwamen in plaats van dat ze zich spontaan hebben gevestigd. De Engelse flora is helaas ontoereikend om deze soort op naam te brengen. Hier is buitenlandse literatuur nodig om de soort betrouwbaar te determineren. Een steen met een ‘geschiedenis’ dus en op de dag dat ik dit schrijf is het nog onbekend of het de bovengenoemde soort is en dus voorlopig ‘granietmos onbekend’.

Het nog onbekende (graniet)mosje op granietsteen/Foto: Wessel Matser

Na de mosjes en korstjes ben ik doorgelopen naar het heidegebied iets verderop. Een prachtig vergezicht over de velden met pijpenstrootje met daarboven een strakblauwe lucht zorgden ervoor dat ik mezelf gelijk in Afrika waande. Op deze plek zou de dag zich tot een climax voltrekken want na wat korstmossen op een boom bestudeerd te hebben zag ik verderop twee mannen lopen met camera’s om hun nek. Ik ben die richting opgelopen en op een gegeven moment zag ik een van de mannen een tak optillen en het richting een berk bewegen. Toen ik ze eenmaal genaderd was vroeg ik me af wat ze hadden gevonden. En ja hoor, ze hadden misschien persoonlijk voor mij wel de mooiste nachtvlinder van Nederland gevangen: de gevlamde vlinder. Mijn geluk kon niet op. Deze vlinder bleef héél tam op de tak zitten en dat gaf mij de gelegenheid om deze natuurparel prachtig vast te leggen met mijn macrocamera. Na enkele plaatjes geschoten te hebben, kwamen er al wat meerdere fotografen langs die op zoek waren naar deze zeldzaamheid. Ik had op waarneming.nl gezien dat deze soort hier volop gezien was maar had niet verwacht hem te zien. Ik wist ook niet precies waar deze soort zich bevond, dus dat maakte de ontmoeting een welkome verrassing.

Deze nachtvlinder is een soort die gebonden is aan bossen en dan met name op de zandgronden. De gevlamde vlinder is zowel dag- als nachtactief waarbij de mannetjes vroeg in het voorjaar vliegen in open berkenbossen en licht beboste heide. Dit exemplaar is gevonden op een berkentak van ruwe berk. Deze boomsoort is namelijk de waardplant en dus kun je het beste zoeken naar berken. Ook willen ze nog weleens voorkomen op zachte berk, els en andere loofboomsoorten. Het is zoals gezegd een zeldzame nachtvlinder die op de rode lijst staat.

De gevlamde vlinder rustend op een tak
Foto: Wessel Matser

Geschreven door: Wessel matser

Wessel Matser (1997) is een enthousiaste en nieuwsgierige natuurfanaat met een hart voor alles wat er om hem heen leeft. Wessels echte passie ligt vooral bij vlinders, mossen en paddenstoelen. Kortom, een natuurliefhebber in hart en nieren waarbij hij zijn kennis en belevenissen met veel plezier deelt.