Lief natuurdagboek…
… in een gesprek met mijn familie werd het duidelijk zij eigenlijk nog nooit wilde zeehonden hadden gezien. Dat vond ik bijzonder en eigenlijk een beetje beschamend. Dus enige tijd later volgde een uitnodiging voor een, door mijzelf opgezette en geleidde, zeehondentour. Met dat doel nam ik mijn ouders, zussen en zwager afgelopen zondag mee de natuur in. Dat was een mooie kans om geïnteresseerden, maar leken, mee te nemen en te verwonderen over de Nederlandse natuur.
Anders dan gebruikelijk had ik deze dag voorbereid. Van eerdere spotdagen wist ik een plek met zeehondengarantie: de Brouwersdam. Om de dag nog wat extra lading te geven bedacht ik nog wat andere leuke soorten die we tijdens de tour zouden gaan zoeken. Om dat fysiek te krijgen maakte ik de ‘zeehondentour soortenchecklist’. De hoofddoelsoorten: gewone en grijze zeehond. Maar gezien mijn familie nog nooit een wilde zeehond had gezien dacht ik ze ook wel te kunnen verrassen met een wilde dolfijn. De bruinvis werd nummer drie op de lijst. De lijst vulde ik aan met opvallende en mooie soorten zoals de ijseend, jan-van-gent en de plant zeeraket. Op de lijst mocht ook de schattige drieteenstrandloper en vreemde middelste zaagbek niet ontbreken. De puntjes op de i van de verbazing zouden de flamingo’s worden.
De tour begon op het strand bij Ouddorp omdat een frisse uitwaaiwandeling niet mocht ontbreken. Bij aankomst was de zon al flink aanwezig en presenteerde ik vol glorie de soorten checklist. Op dit startpunt zouden we al twee, mogelijk drie, soorten kunnen afstrepen. Zeeraket, een plantje dat in de duinen groeit en de drieteenstrandlopers langs de waterlijn. Mogelijk zouden we in de verte ook een jan-van-gent zien vliegen, maar enig geluk is daarvoor gewenst. En terwijl we over de kleine duinheuvels komen gelopen zien we een gigantische zandvlakte. De zee was ver weggetrokken waardoor een uitgestrekt strand voor ons lag. We lopen over het mulle zand richting het water. Terwijl we met de telescoop de horizon afspeuren opzoek naar een opvallend grote vogel met zwarte vleugeltoppen (de jan-van-gent) klinkt er gepiep in de lucht. Voor ons vliegt een groepje drieteenstrandlopers voorbij. De vogels gaan als een grijze flits voorbij maar iedereen weet een glimp op te vangen.
Na een wandeling langs de vloedlijn en gewaagde sprongen over de kreken in het strand komen we terug bij de auto. We kunnen slechts één soort afstrepen maar de volgende check ligt binnen handbereik. Ik kijk nog even snel of de kraanvogel vanochtend al gezien was. Ja, hij zit er nog. Snel stappen we in de auto om de jacht in te zetten. De missie: een grijze ooievaar achtige vogel met rood petje. Geconcentreerd zoekt iedereen vanuit de autostoelen naar het omschreven doelwit. De akkers lijken leeg, toch stap ik even uit om met de telescoop een snelle scan te maken. Rotganzen, houtduiven, kok- en stormmeeuwen komen voorbij in mijn zoekbeeld. Totdat mijn zicht gevuld wordt met een beest dat voldoet aan de omschrijving: Hebbes! Iedereen stapt uit om alvast een glimp op te vangen van deze prachtige en vrij zeldzame vogel. Ons enthousiasme wekt de interesse van enkele toevallige voorbijgangers. Die krijgen de kraanvogel als cadeautje op hun dagje naar de kust. Wij stappen weer in en rijden een boerenweggetje op om de vogel nog even te bewonderen. De vogel loopt majestueus rond over de akker en maakt zelfs enkele keren even een rondje in de lucht.
Als iedereen voldoende heeft gezien van de kraanvogel gaan we door naar de hoofdact van de dag: de zeehonden. We rijden de Brouwersdam op. Tot mijn teleurstelling is de zee leeg van vogels maar vol met (kite)surfers in de woeste wind. De vogels hebben de rust ver op zee opgezocht. De ijseend, middelste zaagbek en jan-van-gent kunnen we helaas niet afstrepen maar met mijn beloofde zeehonden kan ik de groep vast wel plezieren. We rijden door naar de sluis.
De sluis in de Brouwersdam is een stromend buffet voor de zeehonden en dus hangen ze daar graag rond. Met een klein beetje tegenzin komt iedereen uit de warme en windstille auto om bij het hek te gaan staan. Direct al laat de eerste zeehond zich zien, een grote kegelvormige kop steekt boven het water uit: de grijze zeehond. Naast de grijze zeehond verschijnt ook een kleiner vlekje. Een zeehondje dat met zijn ronde kopje naast de grijze zeehond drijft: de gewone zeehond. Check en check, perfect! Toch ben ik wat teleurgesteld over het aantal dus opper ik dat ze wellicht aan de andere kant van de sluis zitten.
We stappen in de auto en rijden naar de andere kant van de dam. En zoals dat gaat is een regel pas regel als er uitzonderingen zijn. Geen zeehonden aan de zuidkant, daar waar ze juist altijd dichtbij en langdurig zichtbaar zijn. Gelukkig zien we daar wel de eend met zijn punkkapsel, de middelste zaagbek: check. Dan plots in een hoekje zie ik een klein stipje dobberen. In mijn enthousiasme roep ik dat er een dodaars zit en ren ik weg. Mijn familie kom gehaast en of verbaasd achter mij aangehold, zonder enig idee wat ze moeten voorstellen bij een dodaars. Een visser op de sluis kijkt ietwat nors opzij naar de groep rennende (jong) volwassenen. Terwijl ik de telescoop gereed maak leg ik uit dat het gaat om de kleinste fuut van Europa. De dodaars is een prachtig vogeltje met roodbruine nek en achterhoofd en met een witte vlek aan de snavelbasis. Een tien op schaal van schattigheid. Het lastige is echter dat de soort voortdurend onder water duikt en daarmee haast onmogelijk is om aan te wijzen. Toch werd het beestje goed opgemerkt en kon iedereen zijn schattigheid bewonderen.
Hoewel de waarnemingen enig enthousiasme los maken bij mijn familie heeft de ijzige wind ook aardig vat op ze gekregen. De natuur wint het bijna van de zin, dus beluit ik dat we de bruinvissen beter kunnen overslaan. Ik wil geen negatieve ervaring opwekken door ze urenlang in de kou op de stenen te laten zitten in de hoop om een glimp op te vangen van de rugvin van een bruinvis.
De laatste stop is er een met zekerheid: de flamingo’s in het Grevelingenmeer. Zodra we uit de auto stappen is de roze vlek in de verte eigenlijk al gezien: check. Ver op het water staat een groep van ongeveer vijftig lichtroze tot knalroze vogels met lange poten en een net zo lange nek. De groep bestaat uit een mix van Europese en Chileense flamingo’s en enkele kruisingen. Deze tropische verschijning is het slot van de dag.
Hoewel de lijst niet compleet is afgevinkt stappen we voldaan en verwonderd weer in de auto. We hebben genoten van een gezellige familiedag met heel wat leuke diersoorten. Mij is duidelijk geworden dat enthousiasme aanstekelijk is maar niet iedereen door weer en wind zal gaan.
Geschreven door: Donny Dolman
Donny Dolman (1998) is enthousiast, nieuwsgierig en verslaafd aan de natuur. Achter iedere boom, onder elke steen, achter ieder geluid en elke foto schuilt een verhaal. De natuur is zo interessant, prachtig en verwonderend! Donny deelt dat graag met zoveel mogelijk mensen, daarom schrijft hij voor Biobelevenis.nl