De winter’K’tjes van dit jaar.

Lief natuurdagboek,

Elk jaar in de wintertijd is het voor mij weer een opdracht om de winter’K’tjes te vinden en op de foto te zetten. Wat zijn de winter’K’tjes nu precies? Nou dat is eigenlijk heel simpel: het zijn enkele vogelsoorten die elk jaar als wintergast naar Nederland komen uit het hoge noorden. De namen van deze soorten beginnen allemaal met de letter K, vandaar winter’K’tjes. Ik heb deze naamgeving zelf bedacht maar vond het wel toepasselijk, net zoals de afkorting voor kleine bruine vogeltjes (KBV’tjes). De soorten die ik bedoel zijn de koperwiek, kramsvogel, keep en kruisbek. Wat het nou zo spannend maakt, is dat ik deze vier soorten in mijn eigen ‘lokale vogelbosje’ of tuin probeer te zien. Vaak valt dat nog niet mee maar dit jaar ben ik al goed op weg. Elke nieuwe winter begin ik opnieuw met zoeken naar deze soorten en ik heb er dit jaar al drie gehad.

Mijn eerste soort deze winter was de keep, een klein vogeltje uit de familie van de vinken. Deze soort is elk jaar wel in Nederland te vinden als het in hun Scandinavische thuisland te koud wordt. Ze komen dan massaal naar het zuiden om zich in onze bossen te goed te doen aan de gevallen zaadjes van bijvoorbeeld beuken. Vaak in grote groepen van wel honderden vogels samen met vinken, mezen en ander klein grut. Ik zag de eerste exemplaren eind november al in Nederland en niet veel later ook in mijn lokale bosje. Op het moment dat ik dit schrijf vliegt er een groep van wel vijfhonderd vinken en kepen rond. Een prachtig gezicht om ze allemaal te zien opvliegen.

Vlak na de Keep kwam ik ook de Koperwiek tegen, deze lijstersoort is altijd een stuk moeilijker omdat ze in groepen vliegen en heel erg schuw zijn. Vaak zie je in het bos opeens een groep bruine vogels de lucht in gaan en hoor je hun kenmerkende geluid. Daaraan herkende ik deze soort ook want ze waren zo onrustig dat het zelfs met de verrekijker moeilijk was om ze te zien. Hun alarmroep klinkt een klein beetje als de merel alleen dan in een losse toon in plaats van een reeks. Zoiets als ‘tsieiee’ of een hoge fluittoon. Ik vind het echt een typisch wintergeluid en kan er altijd van genieten als het bos gevuld wordt met de aanwezigheid van de koperwiek. Deze soort heb ik inmiddels ook in onze achtertuin gezien waar die bij de buren van de hulstbessen aan het snoepen was.

Pas veel later, rond de eerste dagen van december, kwam ik ook de kramsvogel tegen. Ook dit is familie van de lijsters en lijkt wel een beetje op een bruin merelvrouwtje. Eén duidelijk kenmerk is de witgrijze kap op de kop die doorloopt tot bovenaan de snavel. Met deze soort had ik direct het geluk dat hij in de tuin kwam om samen met de koperwieken van de hulstbessen te smikkelen. Deze soort is iets minder schuw maar precies op het moment de koperwiek langskwam, werkte het weer niet mee. De foto is dus wat teleurstellend.Gelukkig is de winter nog jong en krijg ik vast nog kansen om ook deze soort goed op de foto te zetten. Tot die tijd is het goed opletten of ik zijn kenmerkende ‘Tsjak tsjak’-roep hoor. Goed blijven opletten dus!

Mijn laatste winter’K’tje is de kruisbek. Dit is altijd de moeilijkste soort omdat ze over het algemeen minder vaak naar Nederland komen als de voorgaande soorten. Er zijn altijd wel enkele exemplaren te vinden hier. Deze blijven echter het hele jaar hier, in gebieden met veel naaldbomen zoals de Veluwe. Sommige jaren zijn de winters in het noorden erg streng en komen ze massaal naar ons toe, men spreekt dan van een invasiejaar. Daar hoop ik nu dan ook op want mijn lokale bosje of tuin bevat niet veel naaldbomen. De kruisbek is een bijzondere vogel die helemaal aangepast is aan zijn leefgebied. Door zijn vreemd ogende, gekruiste snavel is deze vogel in staat om de zaden uit sparren- en dennenkegels te peuteren. Vandaar dat hij ook voornamelijk in het hoge noorden voorkomt want daar is veel naaldbos.

Zo kom ik fotograferend de winter wel door, nu maar hopen op die kruisbekkeninvasie!

Meer verhalen?